Babiloński mit o stworzeniu (Enuma Elisz)

 Seria: Teksty starożytnej Palestyny, Syrii i Mezopotamii tom 4

Enuma Elisz to liturgiczny mit recytowany w święto Nowego Roku w babilońskiej świątyni Esagila już w połowie II tysiąclecia przed Chrystusem. Mówi on o stworzeniu świata i człowieka oraz o wywyższeniu Marduka jako głowy panteonu babilońskiego. Elementy kosmogonii zawartej w utworze spotykamy w biblijnym opisie stworzenia Rdz. 1. 

Prezentowany przekład poematu opiera się na najnowszych edycjach krytycznych (W.G. Lambert, 2013 oraz Ph. Talon 2019). Polski przekład uzupełniony został komentarzem, który akcentuje liczne paralele biblijne, z tego względu tom ten może być przydatny dla wszystkich, których interesuje tło kulturowe Starego Testamentu. Poetycki charakter utworu zaznaczono w przekładzie układem stroficznym, co w dużej mierze ułatwi lekturę tego archaicznego tekstu. Biblijny obraz "wieży z Babel" (Rdz 11) nabiera nowej wymowy w kontekście lektury babilońskiego poematu.

Spis treści:

Wykaz skrótów  /7

WPROWADZENIE  /9

Religia Babilończyków i Asyryjczyków  /12

Bogowie i ich popularne wyobrażenia  /15

Refleksja teologiczna nad światem nadprzyrodzonym  /17

Główne bóstwa w życiu Babilończyków  i Asyryjczyków  /21

Triada (tetrada) kosmiczna  /21

Triada astralna  /24

Mniejsze bóstwa i demony  /27

Mit kosmogoniczny w Enuma Elisz  /30

Aspekty antropologii religijnej  /33

Wiara wspólnoty i wiara osobista /35

Święto Nowego Roku w I tysiącleciu  /38

Świątynia jako miejsce święte  /41

Kosmologiczne podstawy budowy świątyni  /43

Czas i środowisko spisania Enuma Elisz  /44

Treść utworu i jego forma poetycka  /45

Recepcja tekstu Enuma Elisz  /46

Podstawa i różnice EnEl z tradycją kapłańską Pięcioksiągu  /47

a. Stworzenie  /48

b. Potop  /51

c. Sanktuarium  /53

Uwagi na temat niniejszego przekładu  /57

PRZEKŁAD TEKSTU/KOMENTARZ DO EPOSU  59/105

Tabliczka I: na początku   61/107

Tabliczka II: kryzys i objawienie Marduka  67/115

Tabliczka III: narody bogów  73/121

Tabliczka IV: walka Marduka z Tiamat  78/125

Tabliczka V: apoteoza Marduka króla    84/133

Tabliczka VI: stworzenie człowieka; budowa boskiego Babilonu  90/142

Tabliczka VII: objawienie mocy Marduka  97/149

Zakończenie: Marduk a Chrystus  /159

Indeks imion  /169

Indeks autorów cytowanych  /170