Ta wojna zmieni wszystko... Dziennik Janiny Gajewskiej

 Tom II serii wydawniczej „Wielka Wojna – codzienność niecodzienności”, red. nauk. prof. dr hab. Jerzy Kochanowski, dr hab. Grzegorz Leszczyński, dr Grzegorz Mędykowski

 Publikacja prezentuje dziennik Janiny Gajewskiej z okresu od 2 sierpnia 1914 r. do 1 stycznia 1919 r. Pochodząca ze zubożałej rodziny szlacheckiej autorka czas wojny spędziła w Warszawie. Była wielką patriotką i wnikliwą obserwatorką codzienności, która z ogromnym zaangażowaniem śledziła zarówno działania na frontach, jak i życie miasta. Opisywała m.in. zmagania ludności Warszawy, w tym swojej rodziny, z głodem i niedostatkiem pieniędzy, a także swój stosunek do zaborców. Oprócz prześledzenia ówczesnych wydarzeń politycznych, społecznych i ekonomicznych dziennik Gajewskiej umożliwia spojrzenie na sferę kulturalną i obyczajową tamtych czasów. Autorka była starannie wykształcona, znała języki obce, interesowała się literaturą zagraniczną oraz teatrem (w dzienniku spisywała m.in. swoje wrażenia ze spektakli i ich ocenę). Współorganizowała ponadto wieczory dyskusyjne, podczas których wygłaszano odczyty na tematy filozoficzne i literackie. Uzupełnienie publikacji stanowią liczne fotografie i pocztówki przedstawiające Warszawę z początku XX w., a także fotokopie wierszy pisanych przez Gajewską oraz jej korespondencji z siostrą Zofią. Wydanie zostało opatrzone aparatem krytycznym. Rękopis dziennika przechowuje Archiwum Państwowe w Warszawie (całość zapisków Gajewskiej znajdujących się w warszawskim archiwum obejmuje okres od 20 września 1897 r. do 15 sierpnia 1919 r.).