Solidarność 1830. Niemcy i Polacy po Powstaniu Listopadowym

Zamek Królewski w Warszawie we współpracy z Muzeum Kultur Europejskich w Berlinie (Państwowe Muzea w Berlinie / Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego) przygotował wystawę w 175. rocznicę wybuchu powstania listopadowego. Wystawa nosiła tytuł "Solidarność 1830. Niemcy i Polacy po Powstaniu Listopadowym" i była jednym z ważniejszych wydarzeń Roku Polsko-Niemieckiego (2005/2006).

Wystawie towarzyszył dwujęzyczny katalog, przybliżający polskiemu czytelnikowi wydarzenia sprzed 175 lat, wydarzenia, których obecność w polskiej i niemieckiej świadomości historycznej jest znikoma. Po upadku powstania listopadowego, kiedy tysiące polskich uchodźców musiało opuścić kraj, wielu z nich spotkało się na terenie państw niemieckich z przychylnym przyjęciem miejscowych społeczności: na rzecz Polaków tworzono komitety wspierające, przeprowadzano zbiórki pieniężne, urządzano bale i koncerty charytatywne. Obecność polskich uchodźców w Niemczech umocniła tam tendencje liberalno-demokratyczne i zjednoczeniowe. Było to więc doświadczenie znacząco odmienne od dominujących w ostatnich dwu stuleciach negatywnych polsko-niemieckich relacji.

Katalog zawiera noty autorskie wraz z dokumentacją fotograficzną nt. prezentowanych na wystawie eksponatów ze zbiorów polskich, niemieckich, a także Muzeum Polskiego w Rapperswilu i Biblioteki Polskiej w Paryżu, obejmujących malarstwo (m.in. symboliczny obraz Dietricha Montena Finis Poloniae ze zbiorów Alte Nationalgalerie w Berlinie), grafikę niemiecką ilustrującą przebieg walk powstańczych, dokumenty archiwalne ukazujące aktywność społeczeństwa niemieckiego oraz oficjalną politykę państw niemieckich, prasę i publikacje wspomnieniowe. Godne polecenia są również eseje: prof. Klausa Zernacka "Polskie powstanie listopadowe 1830 z perspektywy europejskiej", dra Piotra Majewskiego "Sage nie, du gehst den letzten Weg". Niemcy i Polacy po Powstaniu Listopadowym / "Sage nie, du gehst den letzten Weg", dr Agnieszki Morawińskiej "Sztuka polska około 1830", dra Claude’a Keischa, prof. Konrada Vanji "Finis Poloniae 1831 Dietricha Montena. Analiza motywu".