Kino kresów. Kultura filmowa na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej. Lwów/Wilno/Grodno

"Kino Kresów. Kultura filmowa na ziemiach wschodnich II Rzeczpospolitej" to katalog wystawy przygotowanej przez Narodowe Centrum Kultury Filmowej.

Kresy Wschodnie – źródło mitu i tęsknoty. Dla kolejnych pokoleń kwintesencja nostalgii i sentymentu. Cel pielgrzymek do magicznego świata budowanego bardziej wyobraźnią niż pamięcią świadków.

Na stulecie niepodległości Narodowe Centrum Kultury Filmowej wraca na wschód II Rzeczypospolitej. Do Wilna, gdzie powstała pierwsza prywatna szkoła filmowa; do Lwowa, gdzie na Uniwersytecie Jana Kazimierza Roman Ingarden, Bolesław W. Lewicki i Zofia Lissa snuli plany założenia akademickiego filmoznawstwa; do grodzieńskich iluzjonów, których właściciele jeździli do Ameryki po komedie Chaplina.

To właśnie z żywiołu wielokulturowego Polesia Michał Waszyński wywiódł niepowtarzalny klimat fantasmagorycznego Dybuka – naszego blockbustera w Stanach Zjednoczonych. Od Zaleszczyk po Druskieniki działały kina dla letników, wydawano gazety filmowe i rozwijała się krytyka. Kwitła także kinofilia – ileż powstawało wtedy albumów z listami do aktorów, pocztówek z gwiazdami, a nawet wierszy zapisujących emocje towarzyszące filmom! Kino było w tych czasach oknem na świat, ale też rejestratorem życia, emocji, obyczajów i ludzi, stanowiąc dziś bezcenny dokument epoki. Takie są wydobyte z archiwów dokumenty, plakaty, afisze, zdjęcia, amatorskie próby filmowe i recenzje – świadectwa,z jak dynamicznym i fascynującym żywiołem na styku wielu kultur mieliśmy do czynienia. Wystawa „Kino Kresów” odsłania ten utracony świat, będąc zaledwie początkiem pięknej przygody z kinem zza Buga i znad Niemna.