Światła na wszystkie strony. Prace ofiarowane Profesor Lidii Kuchtównie

Tytuł księgi jubileuszowej prof. Lidii Kuchtówny zaczerpnięto ze wspomnień Jacka Woźniakowskiego. „Drążyć trzeba, wie pan, trzeba drążyć. Jeden temat trzeba drążyć, a wtedy odsłaniają się człowiekowi światła na wszystkie strony” - tak autorowi „Wspomnień szczęściarza” radził Stanisław Pigoń. Idąc za tą radą Woźniakowski zaczął studiować polonistykę, skąd prędko i sprawnie przerzucił solidne mosty łączące literaturoznawstwo z historią sztuki, po to „żeby zostawić otwarte furtki na wszystkie strony, szukając wspólnego mianownika dla różnych języków artystycznych”. Podobną ideę zaobserwować można również w metodzie pracy Profesor Lidii Kuchtówny. Jej naukowe trakty żłobią badawczą przestrzeń wyrazistym duktem, „otwierając furtki na wszystkie strony”. Każdy temat, któremu poświęca swoją uwagę drąży wytrwale dopóki nie dokona się pełna inwentaryzacja „archeologicznego stanowiska” pozostawianego po sobie przez teatr. Kolejne „stanowiska” opuszcza, gdy, zgodnie z efektownym określeniem Pigonia, rozchodzą się z nich „światła na wszystkie strony”, odsłaniając kolejne obszary naukowej eksploracji.

Tom dedykowany Profesor Lidii Kuchtównie jest hołdem dla tego wieloletniego, owocnego i inspirującego wysiłku „rozświetlania” mroków historii teatru. Teksty w nim zamieszczone stanowią zaś dobitny dowód na to jak silnie potrafią wabić światła rozchodzące się z badawczych stanowisk Pani Profesor. Bogatej mapie tych stanowisk, konstruujących gęstą siatkę wzajemnie oświetlających się zagadnień, odpowiada struktura tomu, w ramach której poszczególne części odnoszą się do konkretnych obszarów badań Profesor Kuchtówny, tworząc równocześnie rozmaite konfiguracje znaczeń i „układy sprzężone” pomiędzy wyodrębnionymi grupami. Teksty przyporządkowane zostały do sześciu bloków tematycznych zebranych w oparciu o hasła-klucze. Odsyłają one do poszczególnych miejsc i ludzi będących przedmiotem zainteresowań Pani Profesor, do ważnych dla Niej naukowych obszarów lub konkretnych problemów badawczych, a także metodyki działań, które podejmowała zmierzając ku kompleksowemu opracowaniu danego zagadnienia. Charakter tej misternej mozaiki i niepowtarzalny styl pracy jej Twórczyni znakomicie opisuje Danuta Kuźnicka, której piękny tekst pt. „Lidia Kuchtówna. Pasja i skrupulatność” otwiera tom zapraszając do jego uważnej lektury.

Pierwsza część, zatytułowana „Miejsca teatru: w modernistycznym Krakowie”, przenosi Czytelnika w czasoprzestrzeń szczególnie przez Profesor Kuchtównę lubianą i inspirującą wiele Jej naukowych podróży. Część druga, nosząca tytuł „Obrazy teatru: wokół scenografii”, odpowiada kolejnemu obszarowi zainteresowań Pani Profesor, który, dzięki swojemu usytuowaniu na styku historii teatru i historii sztuki, oferuje wielorakie, „szerokokątne” perspektywy badawcze. W bloku trzecim zatytułowanym „Surowce teatru: w kręgu przedmiotów teatralnych” znalazły się artykuły partnerujące w dużym stopniu myślom rozwijanym w poprzedniej części, a jednak oświetlające wspólny poniekąd obszar badań z nieco odmiennej perspektywy. Część czwarta to „Sprawczynie teatru: sprawy kobiece, sprawy teatralne”. Ten wielogłos w sprawie kobiety, której aktywność w teatrze i dla teatru wciąż nie została w pełni rozpoznana i doceniona, stanowi ukłon w stronę osiągnięć Profesor Kuchtówny także na tym polu. Przedostatnia część tomu jubileuszowego, a więc „Nośniki teatru: między tekstem a mediami”, mapuje przestrzeń rozciągającą się pomiędzy dramatem a jego scenicznymi i pozascenicznymi wcieleniami, tropiąc ich „nośne” siły i „teatrogenne” potencjały. Segment ostatni zatytułowany został „Tropy teatru: z warsztatu badacza”, a jego tematykę zapowiada niejako przegląd kluczy interpretacyjnych zastosowanych przez kolejnych autorów w artykułach części poprzedniej. Część szósta i ostatnia uzupełnia tę mapę, prezentując kolejne egzemplifikacje rozmaitych badawczych instrumentariów.