Zamek Królewski w Chęcinach na tle Europy Środkowej. Geneza- Funkcje - Znaczenie

W wiekach średnich zamek był symbolem militarnego, politycznego i prawno-administracyjnego znaczenia władcy. Taką rolę odgrywał także wzniesiony na przełomie XIII i XIV wieku na wyniosłym wzgórzu Zamek Królewski w Chęcinach, ale jego geneza i początki funkcjonowania giną w pomroce dziejów. W literaturze naukowej wielokrotnie poruszano problematykę rozwoju budownictwa zamkowego i znaczenie postępującego rozbicia dzielnicowego Polski dla wielu przemian o charakterze prawnym, społecznym oraz osadniczo-gospodarczym. W nurt tych rozważań wpisuje się niniejszy tom studiów poświęcony genezie, funkcjom i znaczeniu Zamku Królewskiego w Chęcinach. Inspiracją stały się przeprowadzone w latach 2013-2014 badania archeologiczno-architektoniczne w ramach tzw. rewitalizacji Wzgórza Zamkowego i ruin zamku w Chęcinach. Prace badawcze przyniosły wiele nowych, ważnych ustaleń, które pozwalają na sformułowanie hipotez dotyczących początków oraz kolejnych faz rozwojowych zamku. Zasadne zatem jest ukazanie ich w szerokim kontekście badań historycznych, archeologicznych oraz kastellologicznych odnoszących się do sytuacji w Europie Środkowej. Autorzy opracowania mają nadzieję, iż prezentowane teksty przyczynią się do dyskusji naukowej i dalszych interdyscyplinarnych badań nad genezą i dziejami Zamku Królewskiego w Chęcinach. Niniejszy tom powstał we współpracy z Gminą Chęciny.

Spis treści

7          Robert Jaworski,  Słowo wstępne

9          Beata Wojciechowska, Sylwia Konarska-Zimnicka,  Od redakcji

11        Waldemar Gliński, Królewski Zamek w Chęcinach w relacjach dziejopisów, krajoznawców, artystów oraz w świetle badań architektów i archeologów

75        Wojciech Iwańczak, Miejsce Polski w polityce Wacława II

89        Stanisław Kołodziejski, Wczesnogotyckie budownictwo obronne w południowej Polsce

107      Miroslav Plaček, Okrouhle věže na hradech v českych zemich a jejich inspiračni zdroje

135      Gabriel Lukáč, Valcove veže na stredovekych hradoch,severneho a vychodneho Slovenska

155      Dariusz Rozmus,  Wczesnośredniowieczne hutnictwo srebra i ołowiu. Stan badań i perspektywy badawcze

179      Konrad Szymański, Geneza starostwa chęcińskiego i formy jego dzierżenia w XIV-XVIII wieku

199      Cezary Jastrzębski, Zamek chęciński w XIX-wiecznych źródłach drukowanych

217      Bibliografia (Wybór)