Itinerarium króla Władysława III 1434-1444

SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów.....................7

I. Skróty dokumentacyjne: źródła, literatura, instytucje, zespoły archiwalne....................7

II. Inne skróty i symbole...............22

Wstęp.........................24

Zasady wydania.....................37

Itinerarium 1434-1444 ..................39

Alfabetyczne spisy nazw topograficznych...........99

Dodatki........................108

I. Dokumenty mylnie datowane............108

II. Rzekome dokumenty Władysława III.........110

III. Dokumenty wystawione w imieniu Władysława III

(i pod jego nieobecność, przykłady)..........111

IV. Falsyfikaty i dokumenty podejrzane..........113

V. Dokumenty nieuwzględnione w itinerarium.......115

VI. Nieuwzględnione dokumenty wystawione w 1444 r. przez kancelarię węgierską (także po śmierci króla)......119

VII. Dyplomatyka węgierska (komentarz).........120

Summary.......................125

Összefoglaló......................130

Mapy: Miejsca pobytu Władysława III (oprać. Adam Kozak)
 

WSTĘP

Itinerarium króla Władysława III zwanego w historiografii polskiej Warneńczykiem (ur. 31 X 1424 r.), pierworodnego syna Władysława Jagiełły i jego czwartej żony Zofii Holszańskiej, obejmuje lata 1434-1444. Datę początkową opracowania wyznacza dzień 25 VII 1434 r. Tego dnia, po śmierci ojca (zm. w nocy z 31 V na 1 VI 1434 r.), jako niespełna 10-letnie dziecko, został na zjeździe krakowskim wybrany i koronowany na króla Polski, przyjmując także tytuł najwyższego księcia Litwy. Kolejną ważną datą było powołanie Władysława przez stany węgierskie na króla Węgier i jego koronacja, która odbyła się 17 VII 1440 r. w Székesfehérvár (Białogrodzie Stołecznym). Specyficzne okoliczności, w jakich do tego doszło

- przede wszystkim pnieważnienie koronacji syna Albrechta Habsburga i Elżbiety Luksemburskiej - Władysława Pogrobowca, czyli Władysława V

- zadecydowały o tym, że w odniesieniu do tego okresu rządów określany jest on jako Władysław I Jagiellończyk (w historiografii polskiej) lub I. Ulászló (w historiografii węgierskiej). Datę końcową itinerarium wyznacza śmierć zaledwie 20-letniego władcy w bitwie z Turkami pod Warną dnia 10 XI 1444 r.

Zgodnie z zasadami przyjętymi dla serii „Itineraria Jagiellonów” itinerarium Władysława III jest zestawieniem dat i miejsc jego pobytów jako króla Polski, a więc opracowanie objęło także czas formalnego pełnienia przez niego rządów na Litwie jako najwyższego księcia Litwy (1434-1444) i władcy Węgier (1440-1444).