Po zagładzie. Społeczna historia żydowskich domów dziecka, szkół, kół studenckich w dokumentach Centralnego Komitetu Żydów w Pols

Dzieci żydowskie po wojnie wymagały rehabilitacji fizycznej i psychologicznej – młodszym wojna zabrała elementarne poczucie bezpieczeństwa i ludzką godność, starszym – poczucie sensu życia. Domy dziecka Centralnego Komitetu Żydów w Polsce starały się przywrócić bezpieczeństwo, godność i sens przez odwołanie do lewicowych wartości i sprawdzonych wzorów wychowawczych, w tym korczakowskich.

Dzieje szkół CKŻP są odbiciem sytuacji społeczności żydowskiej – powstawały one po wojnie w wielu miejscowościach, z czasem ich liczba zmniejszała się, ponieważ Żydzi wyjeżdżali z Polski. Historia szkół ukazuje też kres języka żydowskiego – zagłada narodu stała się też zagładą jego języka.

Studenci żydowscy uzyskali po wojnie równy dostęp do nauki. Jednak historia ich organizacji – kół studentów – pokazuje, jako jeden z problemów, ucieczkę od żydowskości, spowodowaną traumą wojny i postawami społeczeństwa.