Pamięć o wielkiej zmianie

Badanie aktywistów i działaczy Solidarności Rolników Indywidualnych miało całościowy, nie lokalny charakter. Nasz projekt był pogłębionym badaniem jakościowym, jak mówią socjologowie. Opierał się na wywiadach indywidualnych i zbiorowych, będących specjalnym doświadczeniem także dla samych badaczy terenowych. Mimo że w praktyce zebraliśmy ich kilkadziesiąt, staraliśmy się tak dobrać rozmówców, aby móc stworzyć wizerunek całego ruchu Solidarności Rolników, powstałego z połączenia trzech niezależnych, lokalnych inicjatyw związkowych mieszkańców wsi. Nasze badanie opisuje proces tworzenia niezależnej organizacji związkowej przez pryzmat opowieści jej uczestników po wielu latach od tamtych wydarzeń. W związku z tym jest ono zarazem badaniem społecznej pamięci o zjawisku, które jako ruch Solidarności wpisało się nie tylko w polską historię, lecz także w historię świata. Dawne doświadczenie staraliśmy się skonfrontować z tym, co tworzy naszą współczesność. Niektórzy oceniają krytycznie, a może nazbyt krytycznie dorobek Polaków w latach po 1989 roku, ale większość materiałów pokazuje również wielką zmianę, której doświadczyliśmy. Analizujemy też przyczyny, dla których jest czasem tak źle osądzana. Mamy nadzieję, że to, co udało nam się utrwalić będzie służyło w przyszłości innym badaczom, w tym historykom, którzy w coraz większym stopniu, wzorem socjologii, korzystają ze świadectw mówionej historii.

prof. dr hab. Ireneusz Krzemiński