Funeralia narodowe. Pogrzeby patriotyczne Polaków w czasach niewoli

Polskie pogrzeby patriotyczne pełniły rolę manifestacji: politycznych i narodowych, a także miały cel edukacyjny, tzn. stanowiły element ugruntowujący odrębną wobec państwa tożsamość narodową w XIX stuleciu. Wytwarzały alternatywną przestrzeń obrządków, pamięci i ceremonii, kultywowaną oraz uzupełnianą konsekwentnie w opozycji do oficjalnych, organizowanych przez Romanowów, Hohenzollernów i Habsburgów. [...] Makabrą z dzisiejszego punktu widzenia, choć faktem doskonale ilustrującym omawiane zjawisko, były masowo reprodukowane na łamach ówczesnej prasy fotografie wielkich zmarłych na łożu śmierci. Ich liczba szokuje, ale... dostarcza doskonałego materiału badawczego. Była to odpowiedź na zapotrzebowanie współczesnych i współuczestniczenie w "wielkiej śmierci", która nie musiała już być heroiczna, np. na polu walki, ale stawała się kolejnym szańcem w obronie "zniewolonego narodu".

(Ze Wstępu)

Grzegorz P. Bąbiak - doktor habilitowany, profesor UW, historyk kultury XIX i XX w. absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Instytutu Historii PAN (2003-2016), od kilkunastu lat wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim. Kierownik Zakładu Edytorstwa i Stylistyki oraz dyrektor Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki UW. Autor książek z zakresu kultury i sztuki XIX i XX w. (Sobie, ojczyźnie czy potomności... Wybrane problemy mecenatu kulturalnego elit na ziemiach polskich w XIX wieku, 2010; monografia Metropolia i zaścianek. W kręgu "Chimery" Zenona Przesmyckiego, 2002) oraz redaktor i edytor wielu publikacji o problematyce tego okresu (redakcja Trudny wiek XX. Jednostka, system epoka, 2010; wybór i opracowanie pism J.G. Blocha, Przyszła wojna pod względem technicznym, ekonomicznym i politycznym, 2005, "Ludzie osobni polskiej kultury" Korespondencja J. Lorentowicz i Z. Przesmyckiego-Miriama, 2014; Na rogu Stalina i Trzech Krzyży. Listy Jerzego Borejszy 1944-1952, 2014).