W poszukiwaniu rozumienia bytu społecznego człowieka. Filozofia polska końca XIX wieku i w XX stuleciu

Publikacja jest zbiorem szkiców prezentujących refleksję nad bytem społecznym człowieka wybranych filozofów polskich tworzących pod koniec XIX stulecia oraz w wieku XX. Szczególny nacisk położono w książce na przypomnienie postaci mniej znanych w historyczno-kulturowej pamięci Polaków. Tę grupę prezentują Erazm Majewski, Antoni Chołoniewski, Leon Winiarski i Walery Goetel. Są tu obecni także myśliciele bardziej rozpoznawalni, tacy jak: Aleksander Świętochowski, Ludwik Gumplowicz i Julian Aleksandrowicz. Idee zaś Feliksa Konecznego i Henryka Skolimowskiego zyskały ostatnimi laty prawdziwie szeroką popularność.

Spis treści

Wstęp

Rozdział 1

Pozytywistyczne wyjaśnianie społecznego świata

1.1. Aleksandra Świętochowskiego wizja społeczeństwa dojrzałego

1.1.1. Ideowe podstawy myśli Świętochowskiego

1.1.2. Wiedza i oświata w życiu społecznym

1.1.3. Program pedagogiki narodowej

1.1.4. Znaczenie moralności w życiu społecznym

1.2. Naturalistyczna nauka o cywilizacji Erazma Majewskiego

1.2.1. Założenia nauki o cywilizacji

1.2.2. Cywilizacja

1.2.3. Krytyka immanentna nauki o cywilizacji

Rozdział 2

Teorie konfliktu społecznego

2.1. Filozofia „antagonizmu socjalnego” Ludwika Gumplowicza

2.1.1. Założenia filozoficzno-metodologiczne

2.1.2. Koncepcja rasy

2.1.3. Mechanizm konfliktu społecznego

2.1.4. Teoria podboju

2.1.5. Zagadnienie narodu

2.1.6. Pesymizm historyczny

2.2. Elitarystyczna filozofia społeczna Leona Winiarskiego

2.2.1. Energetyczna koncepcja społeczeństwa

2.2.2. Mechanicyzm

2.2.3. Zmienność bytu społecznego

2.2.4. Geniusz i tłum

Rozdział 3

Neomesjanizm polski

3.1. Duch dziejów Polski według Antoniego Chołoniewskiego

3.1.1. Duch dziejów Polski na tle epoki

3.1.2. Historia Polski według Chołoniewskiego

3.1.3. Neomesjanizm Chołoniewskiego

3.2. Polska w świetle nauki o cywilizacji Feliksa Konecznego

3.2.1. Naród

3.2.2. Polski charakter narodowy

3.2.3. Polska na arenie dziejów

Rozdział 4

Ekologiczny paradygmat rozumienia świata społecznego

4.1. Historiozoficzny aspekt ekofilozofii Henryka Skolimowskiego

4.1.1. Dzieje ludzkości w perspektywie ekologicznej

4.1.2. Nowa cywilizacja

4.1.3. Sens ludzkich dziejów

4.2. Walery Goetel i idea sozologii

4.3. Juliana Aleksandrowicza antropocentryczna refleksja sozologiczna

4.3.1. Ekologizm

4.3.2. Sumienie ekologiczne

4.3.3. Deformacje społeczne a ludzkie zdrowie. „Medycyna jutra”

Uwagi końcowe

Nota o tekstach zamieszczonych w tomie

Literatura

Indeks nazwisk