Ateizm oraz jego konsekwencje

 CZYM JEST ATEIZM? Wszystko wskazuje na to, że to swoista, stanowcza wiara w nieistnienie Boga. Ateizm jest wiarą tego rodzaju, ponieważ ateiści nie są w stanie wykazać słuszności swojego stanowiska w sposób niebudzący żadnych racjonalnie uzasadnionych zastrzeżeń. Wskutek tego nie mają oni podstaw, by stanowczo utrzymywać: „Skoro Boga nie ma, to wszystko nam wolno – wszystko jest nam dozwolone”. Natomiast racjonalnie uzasadnione byłoby stwierdzenie warunkowe, które brzmi: „Jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno – wszystko jest nam dozwolone”. Uważne przemyślenie tego warunkowego stwierdzenia prowadzi jednakże do wniosku, że stanowi ono jedynie pierwszą połowę złożonego warunkowego stwierdzenia, które głosi: „Jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno – wszystko jest nam dozwolone; jeśli jednak Bóg istnieje, to nie wszystko wolno – nie wszystko jest nam dozwolone”. Otóż wszelkie próby rozstrzygnięcia tej podstawowej alternatywy, o którą chodzi w tym złożonym warunkowym stwierdzeniu, zawsze mają charakter wiary: bądź to „wiary pozytywnej”, czyli afirmującej istnienie Boga, bądź też „wiary negatywnej”, czyli zaprzeczającej Jego istnieniu. Z tego zaś złożonego stanu rzeczy, o który chodzi w owym warunkowym stwierdzeniu, zdaje się wypływać – między innymi – podstawowa zasada ogólnoludzkiego humanitaryzmu, która głosi: Skoro każdy światopogląd opiera się na jakiejś określonej wierze, to nikogo nie wolno przymuszać – przemocą fizyczną, presją psychiczną bądź zwodniczą propagandą – by wyrzekł się przyjętego przez siebie sposobu rozstrzygnięcia kwestii istnienia bądź nieistnienia Boga.

Ks. prof. dr hab. Roman Rożdżeński przez wiele lat był kierownikiem Katedry Filozofii Poznania na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Jest autorem wielu naukowych publikacji, w tym m.in. książek: Kant i Heidegger a problem metafizyki; Filozofia poznania; Pytanie o sens naszej egzystencji; Spostrzegalne i niespostrzegalne; Na tropach nieznanego; Problem metafizyki w filozofii I. Kanta oraz M. Heideggera; Najważniejsza sprawa myślenia; Nietzsche a odwieczne pytania; Filozofia a rzeczywistość; Ateizm, czyli wiara negatywna.