Veritatem esse quaerendam

 Rozprawa Veritatem esse quaerendam. Prawda w rzymskim procesie cywilnym wpisuje się co najmniej w dwa pola badawcze. Pierwsze to analiza regulacji prawa rzymskiego dotyczących sposobów poszukiwania prawdy. Drugie zaś to próba „spojrzenia na podstawowe wartości postępowania sądowego przy uwzględnieniu myśli i praktyki rzymskiego procesu cywilnego”. Już na pierwszy rzut oka widać zatem, że Autor podjął się zadania niezwykle ambitnego. […] Zadaniem nauki jest poszukiwanie prawdy na własny użytek i dzielenie się wynikami poszukiwań; zadaniem naukowca pozostaje zatem komunikować swoje odkrycia w sposób zrozumiały dla odbiorców. Prezentowane w rozprawie tłumaczenia cenić przychodzi również za to, że w większości pochodzą od Autora, zdradzają zatem pierwszą interpretację tekstu, która jest Mu bliska. 

Z recenzji prof. Joanny Misztal-Koneckiej

Główny problem postawiony przez Autora w jego rozprawie doktorskiej sprowadza się do pytania, gdzie należy umieścić jurysprudencję rzymską (i szerzej – prawo rzymskie) w obliczu często spotykanego we współczesnej procesualistyce cywilnej podziału na prawdę formalną i prawdę materialną. Zamiast pojęcia prawdy formalnej używa się też często pojęć prawda sądowa, prawnicza lub procesowa. Jest to zasadniczo prawda podtrzymywana i niejako konstruowana przez same strony procesu, podczas gdy prawda materialna jest odkrywana przez sędziego w sposób niezależny od stron. […] Autor jest całkowicie świadomy tego, że pytanie o przewagę prawdy materialnej lub formalnej w rzymskim procesie cywilnym jest pytaniem anachronicznym. Zauważa on przecież trafnie, że juryści rzymscy „nie podejmowali rozważań teoretycznych i na próżno szukać w ich pismach dyskusji, czy współczesne im postępowanie cywilne rządziło się zasadą prawdy materialnej czy też prawdy formalnej”. Tym niemniej autor przyznaje wyraźnie, że pytań anachronicznych się nie boi („źródłom starożytnym można zadawać i współczesne pytania”), a moim zdaniem ma do tego prawo. 

Z recenzji prof. Tomasza Giaro