Gabinety, pracownie, mieszkania pisarzy i artystów w literaturze XIX-XX wieku

 Czyje pracownie w Krakowie odwiedzała Maria Konopnicka? Czemu Stefania Chłędowska z niesmakiem oglądała rekwizyty zgromadzone w atelier Hansa Makarta? Dlaczego Józef Ignacy Kraszewski najchętniej zwiedzał w Paryżu warsztaty polskich artystów? Co mają wspólnego ze sobą Emily Dickinson i św. Teresa z Ávili? Dlaczego powszechne jest przekonanie, że pracownia jest odzwierciedleniem duszy artysty? Czyją twórczość zainspirował opis domu w Auteil Edmonda de Goncourt i dlaczego włoski anglista i miłośnik sztuki Mario Praz uważał się za żyjący eksponat muzealny? Czy wyposażenie dziecięcego pokoju na Manhattanie podlega działaniu horror vacui? Kiedy i z jakiego powodu warsztat artysty staje się przedmiotem refleksji filozoficznej, a kiedy bywa tylko tłem powieściowej akcji? Odpowiedź na te i wiele poważniejszych pytań znajdzie Czytelnik na kartach niniejszej – adresowanej zarówno do specjalistów (literaturoznawców, historyków sztuki, badaczy obyczajów), jak i miłośników dobrej lektury i kolekcjonerów – książki, której głównym tematem są wyobrażenia gabinetów, pracowni i mieszkań pisarzy i artystów w literaturze polskiej i zagranicznej ostatnich dwustu lat.

[Książka Olgi Płaszczewskiej] jest fascynującą rozprawą, a zarazem pasjonującą lekturą, z pogranicza historii sztuki i literatury, wędrówką wzdłuż nieokreślonych, zamglonych granic jakiegoś „no-man’s land”, które nieliczni podejmują się opisać, słowem – pracą poświęconą wizerunkom artysty, pisarza, poety – wizerunkom oglądanym we wnętrzu ich domów, pracowni, gabinetów – pracą z zakresu dziejów literatury, teorii sztuki, krytyki artystycznej, historii sztuki, schlosserowskiej Kunstliteratur, wzbogaconej o wizerunki ludzi pióra. [Jej cel] można opisać następująco: uchwycić funkcje i znaczenia, naszkicować topologię przestrzeni – realnej i fikcyjnej – domu-warsztatu twórcy, wnętrza, będącego czasem zamierzonym, czasem nie, czasem osobliwie wykalkulowanym, czasem nie, obrazem osobowości artysty, symbolicznym zapisem jego duchowej fizjonomiki, ale także prezentacją określonego modelu tworzenia, zarysem filozofii sztuki.

(z recenzji prof. dr. hab. Ryszarda Kasperowicza)