Na ciężkim kacu. Nowa Rosja Putina i duchy przeszłości

Shaun Walker, wieloletni rosyjski korespondent „Independenta” i „Guardiana”, dokonał wnikliwej wiwisekcji jednego z ostatnich i największych europejskich mocarstw – współczesnej Rosji pod rządami Putina.

Rosji, która marzy o nowym 1945 – roku chwały, militarnego triumfu i powrotu do statusu światowego supermocarstwa.

Rosji, która jest krajem dotkniętym zbiorową i dobrowolną amnezją. Krajem ludzi, którzy wyparli ze świadomości najciemniejsze karty swej historii.

Główną osią książki są relacje z wydarzeń 2014 roku, który miał być powrotem Rosji do „narodów pierwszej kategorii”. Walker zawsze znajduje się w centrum wydarzeń: obserwuje z bliska propagandowe zabiegi Rosji podczas zimowej olimpiady w Soczi i znajduje się wśród demonstrantów podczas Euromajdanu w Kijowie. Zapuszcza się na front w Donbasie, gdzie rozmawia zarówno z ukraińskimi rebeliantami, jak i z byłymi rosyjskimi żołnierzami, którzy utrzymują, że przyjechali tu walczyć z ukraińskim faszyzmem. Relacjonuje także aneksję Krymu, przy czym nie kreśli czarno-białej wizji świata, według której Rosja jest zła, a Ukraina dobra. Siła książki polega na pokazaniu tych dwóch krajów i dwóch narodów w tragicznym zwarciu.

Walker snuje opowieść, w której historia i współczesność przeplatają się ze sobą niemal na każdym kroku. Łączy pogłębioną analizę polityczną najnowszych dziejów Rosji z historią jednostki. Rozmawia ze wszystkimi, którzy chcą z nim rozmawiać – ukraińskimi rebeliantami, rosyjskimi żołnierzami i zwykłymi, szarymi obywatelami, którzy każdego dnia mierzą się z ciężkim kacem mocarstwowej codzienności.

Przekład: Mariusz Gądek

Walker podróżował do odległych zakątków byłego Związku Radzieckiego i przeprowadził wywiady z ludźmi, których głosy są bardzo rzadko słyszane, szczególnie na Zachodzie. Autor musi być świetnym słuchaczem i uważnym przesłuchującym, aby zdobyć zaufanie wszystkich tych osób.

"Washington Post"

Na ciężkim kacu powinna być obowiązkową lekturą dla każdego polityka, który rozważa zaangażowanie w Moskwie lub na Ukrainie. To nie tylko najlepsza książka, jaką przeczytałem na temat Rosji Putina, ale ma też wielki oddźwięk w wieku Donalda Trumpa i Brexitu: nikt nie lubi, gdy mu się mówi, że jest przegrany, każdy potrzebuje czegoś, w co może uwierzyć.

"The Guardian"

W swym reportażu z Rosji i Ukrainy Shaun Walker nie tylko wykonał ciężką i niezbędną pracę, ale także, z niezwykłą historyczną i literacką wrażliwością, ukazuje co to znaczy, kiedy mocarstwo rezygnuje z własnej przyszłości i postanawia zamiast tego sprzedać swoją przeszłość.

Timothy Snyder

Ta książka ma bardzo rosyjski charakter. Podobnie jak najlepsze dzieła literatury rosyjskiej, opowieści zwykłych ludzi składają się na szerszy obraz. Bohaterowie płaczą, śmieją się, piją, walczą, opłakują i świętują. Miesza się to z nadzieją i dumą, ale rzadko kończy się dobrze. Jest to głęboka, naładowana emocjami i fascynująca książka, która pozostawia smutny i gorzki posmak.

Elena Racheva, "Novaya Gazeta"