Humanisto, kim jesteś?

Edward Balcerzan jest wytrawnym badaczem literatury – panuje nad jej rozległymi obszarami, zna ją od podszewki. I jest też pisarzem – potrafi wyłuskać ze słów sensy ożywczo nowe, dające do myślenia, niepokojące. Ten alians poznającej myśli i pewnego pióra sprawia, że w pisarstwie Balcerzana błyskotliwa precyzja wywodu idzie w parze ze swobodnym oddechem wyobraźni sprzymierzonej z ruchem piszącej ręki. Jest w tym pisarstwie przenikliwy, trafiający celnie błysk ironii. Jest poruszająca powaga. I jest w nim również ostrość widzenia spraw ważnych – po ludzku istotnych, kluczowych dla myślenia o literaturze, fundamentalnych dla humanistyki.

Humanisto, kim jesteś? To pytanie o tożsamość i może nie ma dziś ważniejszej kwestii. Być może tylko poprzez to pytanie – mierząc się z nim – mamy szansę opowiedzieć, kim jest współczesny człowiek uwikłany w aporie nowoczesności, wychylający się za coraz to nowe horyzonty, boleśnie świadomy samego siebie, próbujący uczciwie przemyśleć wszystko, co wie.

Balcerzana nie zadawalają ani proste pytania, ani proste odpowiedzi. Pokazuje, że pytanie dotykające czegoś istotnego zawsze pozostaje wyzwaniem, zawsze otwiera w sobie przestrzeń dla myśli niepokornej i poszukującej, głodnej prawdy. Taka jest myśl Balcerzana – jest odważna i wolna. Warto iść jej śladem.

Paweł Próchniak