Dalekie morza, bliskie rzeki. Rzecz o strategii, organizacji i logistyce flot wojennych

Z pewnym opóźnieniem w stosunku do pierwotnie zamierzonego terminu oddajemy do rąk czytelnika kolejny zbiór tekstów poświęconych zmaganiom na morzu. Redaktorzy tomu przez blisko rok zaabsorbowani byli przekształceniami instytucjonalnymi na macierzystej uczelni, w wyniku których Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej wzbogacił się o kolejną nową jednostkę, jaką jest Wydział Politologii. W jego ramach działa od 1 września 2017 roku Zakład Historii Obronności, wydzielony z Katedry Stosunków Międzynarodowych, który będzie odtąd koordynował dotychczasowe badania nad konfliktami morskimi w ramach międzynarodowego zespołu pod przewodnictwem profesora Romana Kochnowskiego, prodziekana wspomnianego wyżej Wydziału.

Niniejszy tom ma w pewnym sensie wymiar rocznicowy, albowiem ukazuje się w stulecie od zakończenia I wojny światowej. Stąd w zbiorze znajdują się teksty dotyczące bilansu zmagań niemieckiej Kaiserliche Marine, czy ostatniego konfliktu zbrojnego, w której uczestniczyła flota cesarska i królewska spod czerwono-biało-czerwonej bandery. Do tej okolicznościowej tematyki nawiązuje również artykuł poświęcony sylwetce admirała Miklosa Horthy’ego, który – już jako regent Węgier – zadowolić się musiał niewielką flotyllą dunajską. Do tego, w połączeniu z rozważaniami o porcie wojennym w Krakowie, nawiązuje druga część tytułu – „bliskie rzeki”. Tym bardziej, że te niedalekie geograficznie tematy są czasami odległe, gdy idzie o zbiorową pamięć historyczną, zatem szczególnie warto przybliżyć je polskiemu Czytelnikowi.

Wielki admirał Erich Raeder był flagowym oficerem, który w znacznej mierze kształtował oblicze Reichsmarine oraz jej bezpośredniej następczyni w dobie III Rzeszy – Kriegsmarine. Ze względu na wyrok Trybunału Norymberskiego pozostaje postacią kontrowersyjną, jakkolwiek w jego biografii znaleźć można również jaśniejsze strony. Z pewnością zasługuje on na poważną naukową biografię, której niestety wciąż brak – w przeciwieństwie do opracowań dotyczących jego następcy admirała Karla Dönitza. Artykuły dotyczące konfliktów morskich w czasach bardziej nam bliższych zamykają niniejszy tom. Redaktorzy przedkładanej do rąk czytelnika monografii zbiorowej z satysfakcją odnotowują spore zainteresowanie, jakie wywołał poprzedni zbiór prac pod ich redakcją. Czują ogromne zadowolenie mogąc zakomunikować Czytelnikowi, że na ich ręce spływają już kolejne artykuły do następnego tomu, który powinien ukazać się na przełomie 2018 i 2019 roku.