Wyjść z milczenia. Dekolonialne zmagania kultury i literatury ukraińskiej XXI wieku z traumą posttotalitarną

 Fragment wstępu:

„W książce tytułowe milczenie symbolizuje treści wyparte z ukraińskiej świadomości społecznej w sferę kolektywnego nieświadomego, zaś wyparcie to, podążając tropem myśli freudowskiej, staje się przyczyną wyniknięcia traum(y) społecznych, które swoje przełożenie znajdują w praktykach kulturowych. W przekonaniu moim trauma, doznana przez społeczeństwo ukraińskie pod wpływem totalitaryzmów oraz jej posttraumatyczne symptomy, manifestujące się po rozpadzie imperium sowieckiego w szeregu narracji, dyskursów i doświadczeń politycznych, ekonomicznych, gospodarczych, społecznych i kulturowych, należy, podobnie jak w innych krajach byłego bloku wschodniego, do centralnych problemów społeczno-kulturowych [...]. Rozgrywające się na Ukrainie od końca 2013 roku dramatyczne wydarzenia: Rewolucja Godności, aneksja Krymu oraz wojna we wschodnich obwodach ukraińskich tragicznie zaktualizowały i zaktywizowały tę kwestię, pokazując, jak nieprzepracowane/(za)milczane traumy totalitarnej opresji – zwłaszcza z czasów II wojny światowej, kiedy to na Ukrainie skumulowało się w sposób ekstremalny oddziaływanie dwóch totalitaryzmów: sowietyzmu i nazizmu, symbiotycznie rzutujące w pewnym zakresie na niemalże pierwsze dziesięciolecie powojnia – nieja-ko «przygotowały grunt» w przestrzeni społecznej współczesnej Ukrainy pod zaistnienie konfliktu, w którym sfera memorialna stała się swoistym zaczynem dla pączkowania i wcielania w życie neoimperialnych zamysłów putinowskiej Rosji”

Agnieszka Matusiak – doktor habilitowana, literaturoznawczyni, ukrainist-ka i rusycystka, profesorka Uniwersytetu Wrocławskiego, pracuje w Instytucie Filologii Słowiańskiej. W latach 2008-2018 kierowała Zakładem Ukrainistyki IFS UWr. Obecnie jest kierownikiem Centrum Studiów Postkolonialno-Post-totalitarnych na Wydziale Filologicznym UWr. Redaktorka naczelna czasopism: „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” oraz „Pomiędzy. Polonistyczno–Ukrainoznawcze Studia Naukowe”. Jej zainteresowania naukowe dotyczą mo-dernizmu rosyjskiego i ukraińskiego, studiów postkolonialnych, gender studies,studiów memorialnych i nad traumą oraz studiów dekolonialnych. Kierownik międzynarodowego projektu badawczego NPRH Nr 12H 12 0046 81 „Postto-talitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej w świetle studiów postkolonialnych” (2013–2016). Stypendystka Harvard University.